Διακρίσεις μεταξύ των φύλων, πατριαρχία, εξουσιαστικές συμπεριφορές, μεροκάματα 13 ευρώ, ανύπαρκτες συμβάσεις, ανασφάλεια. Το #metoo σπάει τη σιωπή και ξεσκεπάζει χρονίζοντα προβλήματα που πληγώνουν τον καλλιτεχνικό χώρο και το Εθνικό Θέατρο ανοίγει τον διάλογο και εφαρμόζει κώδικα δεοντολογίας
Ισότητα, στερεότυπα, διακρίσεις μεταξύ των δύο φύλων, πατριαρχία, εξουσιαστικές συμπεριφορές στον εργασιακό χώρο, επιτακτική ανάγκη για δημόσιο διάλογο σε ζητήματα δικαιωμάτων συμπερίληψης, ορατότητας και φεμινισμού. Κακοπληρωμένη εργασία, μεροκάματα των 13 ευρώ, ανύπαρκτες συλλογικές συμβάσεις, ανασφάλεια. Ανησυχίες και προβληματισμοί που ήρθαν έντονα στο προσκήνιο των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων τα τελευταία 2 χρόνια, όταν ενεργοποιήθηκε το κίνημα του #metoo και στη χώρα μας.
Ένα κίνημα που έφερε μια σειρά αναπάντεχων εξελίξεων στον καλλιτεχνικό χώρο φέρνοντας στην επιφάνεια χρονίζοντα προβλήματα και προβληματισμούς, που κρύβονταν κάτω από το χαλί της σιωπής.
«Το ελληνικό θέατρο στην εποχή του #MeToo»
To Εθνικό θέατρο πήρε μια ξεχωριστή πρωτοβουλία, ξεκινώντας τη νέα καλλιτεχνική σεζόν. Να διοργανώσει μια σειρά από συζητήσεις πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία και την τέχνη.
Η πρώτη συζήτηση που άνοιξε αυτόν τον κύκλο είχε το αρκετά επίκαιρο θέμα «Το ελληνικό θέατρο στην εποχή του #MeToo» και πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 3 Οκτωβρίου στην Κεντρική Σκηνή, στο κτίριο Τσίλλερ.
Το καλωσόρισμα έκανε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θέατρου, Γιάννης Μόσχος, ο οποίος παρουσίασε το πάνελ των προσκεκλημένων και προσδιόρισε τη διάρκεια της, η οποία δεν θα ξεπερνούσε τις 2 ώρες.
Προσκεκλημένοι η ηθοποιός, χορογράφος και σκηνοθέτρια Φένια Αποστόλου, η σκηνοθέτρια Ιώ Βουλγαράκη, ο ηθοποιός και σεναριογράφος Γιώργος Καπουτζίδης, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Ακύλλας Καραζήσης, ο σκηνοθέτης και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Θεάτρου Προσκήνιο Δημήτρης Καραντζάς, η τραγουδίστρια και ηθοποιός Ίντρα Κέιν, η ηθοποιός Ρένια Λουιζίδου, ο ηθοποιός και πρόεδρος του Σ.Ε.Η. Σπύρος Μπιμπίλας, η ηθοποιός Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη, ενώ τη συζήτηση συντόνισε η δραματουργός και σύμβουλος καλλιτεχνικής διεύθυνσης Σοφία Ευτυχιάδου.
Είμαστε ακόμη στην αρχή, πολλές οι γκρίζες ζώνες
Πρώτη το λόγο πήρε η Ιώ Βουλγαράκη: «Θεωρώ ότι είμαστε ακόμα στην αρχή μιας διαδρομής, χωρίς να έχουμε έρθει αντιμέτωποι με τις γκρίζες ζώνες. Έχουμε μεγαλώσει με κάποια συγκεκριμένα στερεότυπα υπέρ κυρίως των ανδρών, που θέλουν αρκετό χρόνο και προσπάθεια για να δούμε αλλαγές. Υπάρχει ακόμα ο φόβος. Τα πράγματα δεν είναι ίσα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η ανάγκη για νομοθετική ποσόστωση στην ανάθεση των παραστάσεων είναι πλέον επιτακτική. Αξίζει να αναφερθώ στο γεγονός ότι από το 1955 μέχρι σήμερα έχουν σκηνοθετήσει στην Επίδαυρο μόνο 13 γυναίκες».
Ο Σπύρος Μπιμπίλας τόνισε ότι το συγκεκριμένο κίνημα παραμένει ανοιχτό κυρίως στον καλλιτεχνικό χώρο με πολλές καταγγελίες, ενώ οι άλλοι εργασιακοί χώροι διατηρούν ακόμα μια επιφύλαξη προς την εξωστρέφεια και τις αποκαλύψεις.
Για τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι έγχρωμοι καλλιτέχνες μίλησε η Ίντρα Κέιν, η οποία αναφερόμενη στις προσωπικές εμπειρίες της είπε ότι κυρίως την αναζητούν για συγκεκριμένους ρόλους λόγω του χρώματος της, περιορίζοντας το καλλιτεχνικό εύρος.
Η Φένια Αποστόλου πριν την αλλαγή φύλου, ξεκίνησε την καλλιτεχνική της διαδρομής ως αγόρι αναλαμβάνοντας ρόλους που ήταν μόνο ανδρικοί και η ίδια αδυνατούσε να ανταποκριθεί. Μάλιστα, όπως αποκάλυψε όταν έγινε η μετάβαση αποφάσισε να αλλάξει μέχρι και το όνομα της και να ξεκινήσει τα πάντα από την αρχή, απέχοντας από τον χώρο περίπου 3 χρόνια. Η ίδια πρότεινε τη δημιουργία φεστιβάλ για τρανς καλλιτέχνες ώστε να δίνεται η δυνατότητα έκφρασης και δημιουργίας νέων έργων.
Όχι σε οντισιόν που ξεφτιλίζουν τους υποψηφίους
Το ζήτημα πώς πρέπει να γίνονται οι ακροάσεις έθιξαν ο Γιώργος Καπουτζίδης και ο Ακύλλας Καραζήσης υποστηρίζοντας τον επιβαλλόμενο σεβασμό στη διαδικασία και όχι απαράδεκτες οντισιόν που προσβάλλουν και εξευτελίζουν τους υποψήφιους.
Η Ρένια Λουιζίδου με τη σειρά της τόνισε ότι νιώθει πώς δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα μέσα στα 34 χρόνια που είναι στον χώρο. «Η σιωπή τόσο καιρό ήταν ύποπτη. Κάνουμε ένα επάγγελμα που θα έπρεπε να μιλάμε ανοιχτά. Είμαστε στην αρχή ακόμα, θα πάμε μπουσουλώντας, θα γίνουν λάθη, θα υπάρξουν παράπλευρες απώλειες. Και κυρίως σε εμάς που βρισκόμαστε ανάμεσα στους θύτες και τα θύματα.»
Ακόμη φοβούνται να μιλήσουν
Συμφωνώντας η Χριστίνα Χειλά Φαμέλλη δεν δίστασε να πει ότι παρά το κίνημα συναντά ακόμα συναδέλφους της που φοβούνται να μιλήσουν μην χάσουν τη δουλειά τους…»
Από τις σημαντικές ειδήσεις της βραδιάς είναι εφαρμογή κώδικα δεοντολογίας, ο οποίος αρχίζει να εφαρμόζεται στο Εθνικό θέατρο από την αρχή του έτους παράλληλα με τη συλλογική σύμβαση εργασίας, που στόχο έχει να επεκταθεί και στο ελεύθερο θέατρο.
