Αναρωτιέστε γιατί η πριγκίπισσα Βικτώρια σε κάθε της εμφάνιση έχει τα μαλλιά της πιασμένα ψηλά; Κι όμως υπάρχει λόγος και είναι σοβαρός. Η γαλαζομαίματη υποφέρει από μια σπάνια διαταραχή που λέγεται «προσωπαγνωσία». Ο ασθενής που πάσχει από την εν λόγω ασθένεια παλεύει για να αναγνωρίσει πρόσωπα, ακόμα και το δικό του.
Η πριγκίπισσα Βικτώρια της Σουηδίας αποκάλυψε το 2008 ότι υποφέρει από τη διαταραχή αυτή. Σε συνέντευξή της σε σουηδικό περιοδικό είχε πει σχετικά:
«Μου είναι πολύ δύσκολο να θυμηθώ ονόματα και πρόσωπα, και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα καθώς προφανώς γνωρίζω αρκετά πολλούς ανθρώπους. Πραγματικά προσπαθώ να μάθω ονόματα και πρόσωπα αλλά απλά δεν μου μένουν».
Τι είναι η προσωπαγνωσία
Όσοι πάσχουν από προσωπαγνωσία δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τον απέναντί τους από τα χαρακτηριστικά του προσώπου.
Αυτό εμφανίζεται, για παράδειγμα, όταν παρακολουθούν ταινίες ή θεατρικές παραστάσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που ξεχνούν τα δρώντα πρόσωπα στη ροή του έργου ήδη από την επόμενη σκηνή.
Χειρότερο, όμως, είναι όταν συναντά κανείς ανθρώπους που ήδη γνωρίζει. Το πρόβλημα στη συγκεκριμένη διαταραχή είναι αποκλειστικά η αδυναμία του πάσχοντος να θυμάται τα χαρακτηριστικά των προσώπων. Κατά κανόνα, η διαταραχή υπάρχει εκ γενετής, ωστόσο μπορεί να προκληθεί και από κάποιο τραυματισμό ή εξαιτίας εγκεφαλικών επεισοδίων που πλήττουν συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Σε ακραίες περιπτώσεις οι πάσχοντες δεν μπορούν καν να αντιληφθούν ότι έχουν μπροστά στα μάτια τους ένα πρόσωπο.
Η προσωπαγνωσία οφείλεται σε διαφορετικές αντιληπτικές δομές στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Υγιείς άνθρωποι επεξεργάζονται πρώτα τη μορφή όταν πρωτοβλέπουν ένα πρόσωπο. Στη συνέχεια το ερέθισμα προωθείται σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, στην περιοχή των κροτάφων.
Ένας τομέας του εγκεφάλου επεξεργάζεται τη μιμική του προσώπου και τις κινήσεις των ματιών και ένας άλλος επικεντρώνεται στα σταθερά χαρακτηριστικά. Τέλος, ένα τρίτο τμήμα του εγκεφάλου εξετάζει αν έχουν καταγραφεί προηγούμενα βιώματα με το εκάστοτε πρόσωπο. Όλοι οι τομείς πρέπει να συνεργάζονται καλά, σαν ορχήστρα, προκειμένου να αναγνωριστεί ένα πρόσωπο.
Ειδικοί υποστηρίζουν ότι τουλάχιστον τρία στα εκατό άτομα έχουν δυσκολίες στην αναγνώριση των προσώπων. Επίσης, πολλοί πάσχοντες αγνοούν ότι φέρουν αυτή τη διαταραχή. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι έχουν κακή μνήμη ή προβλήματα συγκέντρωσης. Ωστόσο, ακόμη και πρόσωπα με προσωπαγνωσία μπορούν να αντεπεξέλθουν σχετικά εύκολα στις καθημερινές συναντήσεις, βρίσκοντας άλλους τρόπους να αναγνωρίζουν γνωστά άτομα. Τα θυμούνται, για παράδειγμα, από το βάδισμα, τα ρούχα που φορούν ή τη φωνή.
